Chuyện “nghề hot” và “vỡ mộng” với thực tại của sinh viên - hướng nghiệp đúng để chọn đúng
Thế giới sôi động của sinh viên luôn rộn ràng với những câu chuyện về "nghề hot", "ngành x hot" với mức lương cao, cơ hội thăng tiến rộng mở. "Học ngành này ra trường dễ xin việc lắm!", "Ngành đó lương cao, nhiều cơ hội thăng tiến!",... những câu nói như vậy luôn thu hút sự chú ý của các bạn sinh viên khi đứng trước ngưỡng cửa đại học. Tuy nhiên, sau khi ra trường, nhiều sinh viên đã phải đối mặt với thực tế "vỡ mộng" khi nhận ra rằng "nghề hot" không phải lúc nào cũng như họ mong đợi.
Bài viết này sẽ cùng các bạn sinh viên đi sâu vào phân tích nguyên nhân khiến sinh viên lựa chọn "nghề hot", hậu quả khi theo đuổi "nghề hot" không phù hợp, đồng thời đề xuất giải pháp hướng nghiệp đúng đắn để tránh "vỡ mộng" và lựa chọn được con đường nghề nghiệp phù hợp.
Tóm tắt
Lý do khiến sinh viên chọn "nghề hot"
1.Ảnh hưởng từ truyền thông, mạng xã hội và định kiến xã hội: Hình ảnh về những "nghề hot" với mức lương cao, môi trường làm việc năng động, được nhiều người ngưỡng mộ thường xuyên xuất hiện trên mạng xã hội, các phương tiện truyền thông, khiến sinh viên khao khát theo đuổi.
Ví dụ:
- Hình ảnh về các lập trình viên, designer "ăn sung mặc lụa", "viết code vài dòng kiếm tiền triệu" tràn lan trên mạng xã hội, thu hút nhiều bạn trẻ theo học ngành Công nghệ thông tin.
- Hay hình ảnh về các KOL, streamer nổi tiếng với thu nhập "khủng" khơi gợi mong muốn theo đuổi ngành Truyền thông, Marketing ở nhiều bạn sinh viên.
2.Mong muốn về mức lương cao, sự ổn định và cơ hội thăng tiến: Sinh viên hy vọng "nghề hot" sẽ giúp họ có được một công việc tốt, thu nhập ổn định và cơ hội phát triển trong tương lai.
Ví dụ:
- Ngành Tài chính - Ngân hàng được cho là "ngành x hot" với mức lương cao, cơ hội thăng tiến rộng mở, thu hút đông đảo sinh viên theo học.
- Ngành Dược cũng được đánh giá cao về mức lương ổn định, nhu cầu tuyển dụng cao, khiến nhiều bạn sinh viên lựa chọn theo đuổi.
3.Tâm lý "sính ngoại", chạy theo xu hướng: Nhiều bạn sinh viên lựa chọn "nghề hot" mà không thực sự tìm hiểu kỹ về bản thân, khả năng và nhu cầu thị trường, dẫn đến việc chạy theo trào lưu mà không có định hướng rõ ràng.
"Vỡ mộng" khi đối mặt với hiện thực
1.Khó khăn trong việc xin việc: Thị trường lao động cạnh tranh gay gắt, số lượng ứng viên theo "nghề hot" đông đảo, trong khi nhu cầu tuyển dụng lại hạn chế, dẫn đến việc nhiều bạn sinh viên gặp khó khăn trong việc tìm kiếm việc làm.
Ví dụ:
- Ngành Công nghệ thông tin tuy được cho là "ngành hot" nhưng số lượng sinh viên tốt nghiệp mỗi năm quá nhiều, dẫn đến tình trạng "thất nghiệp", "bão hòa" trong ngành.
- Hay ngành Marketing cũng có tỷ lệ thất nghiệp cao do số lượng ứng viên quá nhiều, trong khi nhu cầu thực tế của doanh nghiệp lại không cao.
2.Mức lương thực tế không như kỳ vọng: Mức lương được quảng cáo thường là mức lương cho những vị trí có kinh nghiệm cao, trong khi thực tế, sinh viên mới ra trường thường chỉ nhận được mức lương thấp hơn nhiều.
Ví dụ:
- Mức lương khởi điểm cho lập trình viên thường thấp hơn nhiều so với kỳ vọng của sinh viên, chỉ dao động từ 10-15 triệu đồng/tháng.
- Hay thu nhập của KOL, streamer cũng không phải lúc nào cũng cao như trên mạng xã hội, phụ thuộc vào nhiều yếu tố như lượng người theo dõi, mức độ tương tác, v.v.
3.Môi trường làm việc áp lực, không phù hợp với năng lực và sở thích: Nhiều "nghề hot" đòi hỏi áp lực công việc cao, thời gian làm việc dài, trong khi sinh viên mới ra trường chưa có kinh nghiệm và kỹ năng để thích nghi.
TOP 5 câu hỏi bạn cần quan tâm khi lựa chọn ngành nghề phù hợp
4.Phải đối mặt với nhiều thử thách và khó khăn trong quá trình hòa nhập thực tế: Sinh viên cần học hỏi nhiều điều mới, trau dồi kỹ năng và kinh nghiệm để đáp ứng yêu cầu công việc, đồng thời thích nghi với văn hóa doanh nghiệp mới.
Ví dụ:
- Sinh viên mới ra trường cần học thêm nhiều kiến thức thực tế và kỹ năng mềm để có thể hòa nhập với môi trường công việc.
- Kỹ năng mềm tân binh cần có để gia nhập thị trường lao động
- Hay cần thời gian để thích nghi với văn hóa doanh nghiệp, quy định, quy trình làm việc mới.
Hậu quả của việc lựa chọn "nghề hot" không phù hợp
- Mất thời gian, công sức và tiền bạc cho việc học tập và theo đuổi "nghề hot".
- Ảnh hưởng đến tâm lý, gây ra sự thất vọng, chán nản và mất động lực.
- Gây lãng phí nguồn nhân lực và ảnh hưởng đến sự phát triển chung của xã hội.
Ví dụ:
- Nhiều bạn sinh viên theo học ngành "hot" nhưng sau khi ra trường lại không xin được việc, dẫn đến thất nghiệp, lãng phí thời gian và tiền bạc học tập.
- Hay việc lựa chọn sai nghề nghiệp khiến sinh viên chán nản, mất động lực, ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần và chất lượng cuộc sống.
- Lãng phí nguồn nhân lực chất lượng cao khi sinh viên có năng lực nhưng lại không được sử dụng đúng chỗ.
Giải pháp cho vấn đề: hướng nghiệp đúng để chọn ngành nghề phù hợp
- Thay đổi tư duy lựa chọn nghề nghiệp: Sinh viên cần đặt mục tiêu phù hợp với năng lực, sở thích và nhu cầu thị trường.
4 yếu tố then chốt định hướng nghề nghiệp hiệu quả
- Tìm hiểu kỹ thông tin về thị trường lao động và nhu cầu thực tế của doanh nghiệp.
- Trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết cho bản thân.
- Lắng nghe lời khuyên từ những người có kinh nghiệm và định hướng nghề nghiệp rõ ràng.
- Tránh chạy theo "mốt" hay xu hướng mà không cân nhắc kỹ lưỡng.
Sinh viên có thể tham khảo Bộ công cụ hướng nghiệp Edmod được tích hợp từ học thuyết Holland Codes và sự nghiên cứu của các chuyên gia 15-40 năm kinh nghiệm trong mọi lĩnh vực cho ra kết quả chính xác lên tới hơn 90%, giúp bạn khám phá ra thiên hướng nghề nghiệp phù hợp với bản thân.
Trải nghiệm miễn phí bài test trắc nghiệm nghề nghiệp tại đây
Vai trò của gia đình, nhà trường và xã hội
- Gia đình: Cần tạo điều kiện cho con em mình tìm hiểu về các ngành nghề khác nhau, giúp các em phát hiện ra năng lực và sở thích của bản thân.
- Nhà trường: Cần tổ chức các hoạt động tư vấn hướng nghiệp cho học sinh sinh viên, giúp các em hiểu rõ hơn về thị trường lao động và nhu cầu thực tế của doanh nghiệp.
- Xã hội: Cần có những chính sách hỗ trợ sinh viên khởi nghiệp, tạo điều kiện cho các em phát triển tiềm năng của bản thân.
Lựa chọn nghề nghiệp là một quyết định quan trọng ảnh hưởng đến tương lai của mỗi người. Sinh viên cần có nhận thức đúng đắn về "nghề hot", cân nhắc kỹ lưỡng trước khi lựa chọn theo đuổi và chủ động trang bị cho bản thân những kiến thức, kỹ năng cần thiết để có một khởi đầu thành công trong sự nghiệp. Gia đình, nhà trường và xã hội cũng cần chung tay hỗ trợ sinh viên trong việc định hướng nghề nghiệp.
===================
✨Công ty CP Tư vấn và Đào tạo EDMOD - Kiến tạo sự nghiệp cùng bạn!
- Email: thefuturejob@edmod.vn
️- Hotline: 083 688 1088
- VPDD: 82 phố Chùa Láng, P.Láng Thượng, Q. Đống Đa, Hà Nội